अनुवादित कविता - ओबेदुल जाबिरी : इराक, उर्दू कविता

ज्या इराकमध्ये गृहयुद्ध आणि अशांतता यांनी राज्य केलं आहे तिथले कवी ओबेदुल जाबिरी यांच्या फेडिंग (म्लान) या कवितेचा हा स्वैर अनुवाद आहे. आसपास जिथं तोफांचे आवाज घुमतात आणि मृत्यूचे तांडव चालते तिथल्या एका कवीला शांतीदूत समजल्या जाणारया कबूतराच्या वृद्धत्वावर कविता सुचावी हेच मुळात गूढरम्य आहे... एक विलोभनीय शब्दचित्र साकारण्याची ताकद या कवितेत आहे. कविता आणि जगणं समृद्ध व्हावं असे वाटत असेल तर असलं थोडंफार तरी वाचलंच पाहिजे...

ती मादी कबूतर जेंव्हा वयस्क होईल.
तेंव्हा तिचे पंख करडे होत जातील, तिचं हुंकार भरणं दमत जाईल.
तेंव्हा कल्पना करा ती कुठे जाईल ?
कोवळ्या चिमण्यांसाठी ती दिशादर्शक आरशात परावर्तित होईल काय ?
की एखाद्या मूक खिडकीला गाता यावं म्हणून डहाळी होईल काय ?
विस्कळीत थव्यातून फडफडताच तिचे पंख आपल्याला मिळावेत
अशी मनीषा असणाऱ्या वाटसरूची ते कशी काय माफी मागेल.
छाती फुगवून अंगणातून ती कशी काय उडेल
वा गवताच्या पात्यांना कसे काय भूलवेल ?
बहुधा ती एखाद्या दयाळू मुलाची प्रतिक्षा करेल,
जो तिला गव्हाचे भरडलेले दाणे चारेल !
की वृद्धत्वाच्या आसक्तीला चेतविणारी एखादी ज्योत होईल ?
किंबहुना स्वतःच्या दुःखाचे
मुक्त खिडकीत आणि लोखंडी पिंजऱ्यात ती विभाजन करेल !
कदाचित ती एक पेशेवर रुदाली होऊन जाईल
अन पक्षांच्या अंत्यविधीत रुदन करत राहील.
कल्पना करा, तिच्या अशा अवस्थेत
मायाळू झाडे तिला तळाची फांदी बहाल करतील
अन तिचे एकेकाळचे शेजारी निर्विकार होतील तेंव्हा ती कोठे जाईल ?
नियतीच्या न्यायाचे कातळओझे तिच्या म्लान फिकट पंखांना पेलवेल का ?

~~~~~~~~~~~~~

कविता वाचल्यानंतर उदासीनता आणि तृप्तता यांचे एकत्रित समाधान मिळते ही या कवितेची जमेची बाजू आहे. तरलता, ओघवती भाषाशैली आणि आशयसमृद्धी यामुळे कवीच्या प्रतिभाशक्तीची कल्पना येते. कवितेला आशय, विषय, कवितेची पार्श्वभूमी आणि कवीच्या भोवतालची परिस्थिती यांची बंधने असू शकत नाहीत याचा प्रत्यय या कवितेतून येतो....

 
~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 
Fading

 
Imagine
where this dove will go
when her wings turn grey
when her call grows old.
Will she turn to the mirrors of young sparrows
to slide into delusion,
or will a deaf window offer her a perch to sing?
How will she apologise to a traveller
wanting to stroke her feathers
when the flock scatters?
How will she strut through the courtyard
or impress the grass?
Will she look for a kind boy
to grind her a grain of wheat
or an old flame
to relight ageing passions?
Perhaps she will divide her sadness
between a window and a metal cage.
Perhaps she'll become a professional mourner
at the funerals of birds.
Imagine
where this dove will go
when the trees donate her their lowest branch
and when neighbours are indifferent to her past.

 
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

أفــــــول

تُرى
أين ستذهب هذه الحمامة ....؟
حين يشيب جناحاها
ويشيخ منها الهديل
هل تلوذ بمرايا العصافير الفتية
لتسقط في الوهم
أم أن نافذة صماء
ستمنحها فرصة للغناء...؟
كيف ستعتذر
لسائح يفلح في تمشيط ريشها
حين يفرّ السرب
كيف لها
أن تتهادى في الساحة
او تتمادى في اغواء العشب ...؟
هل ستفتش عن ولد صالح
يطحن لها حبّة القمح
لتأكل
او عاشق قديم
يطارحها ماتقادم من وله
ربما
ستقاسم أرملة
حزنها
والقفص المعدني
وقد تمتهن النواح
في مآتم الطيور
ترى
اين تذهب هذه الحمامة ...؟
حين يمنحها الشجر
عشاّ خفيضا
وجيران لايحفلون بتأريخها

 
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~`~~~~