'गोब्राम्हण' - जुन्या वादाला नवी फोडणी

"आजवर शिवरायांचा इतिहास चुकीच्या पद्धतीने शिकवला गेला. ज्ञान देण्याची मक्तेदारी विशिष्ट वर्गाकडे असल्याने त्यांना अभिप्रेत असलेला इतिहास समाजापर्यंत पोहचविण्यात आला. छत्रपती शिवाजी महाराज मुस्लीमविरोधी होते, अशी प्रतिमा तयार करण्यात आली. आजही विशिष्ट भूमिका समाजासमोर मांडण्याचे आणि तरुणाईच्या मनावर बिंबवण्याचे प्रयत्न केले जात आहेत. या प्रयत्नांना मिळणारे यश अस्वस्थ करते", अशी खंत राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष खा. शरद पवार यांनी व्यक्त केली आणि राज्यात एकच धुरळा उडाला.

संचित..

किरणे कोवळी येता रामप्रहरी वस्तीत, फुरफुरली मायच्या थकल्या पायापाशी.  

चिमणी खिडकीतली हसली खुदकन, उडाली काडी घरटयाची वाऱ्यावर चोचीतून.

प्रेमाची अभिव्यक्ती ...

एकदा एक देखणा उमदा तरुण कवी एका महाराणीच्या विश्रामकक्षात कविता सादर करायला आला.

महाराणीकडे बघून त्याने काही अत्यंत उत्कट प्रेमकविता सादर केल्या.

त्या कविता ऐकून महाराणी त्याच्यावर खूप खुश झाली.

नंतर तिच्या दासी निघून गेल्यावर तो कवी अत्यंत आर्जवयुक्त स्वरात बोलला,

"गुस्ताखी माफ करणार असाल तर मनातली एक गोष्ट आपणाला सांगू का ?"

महाराणीने त्याला अनुमती दिली.

"आपण खूप चांगल्या आहात, सुस्वरूप आणि देखण्याही आहात. आपण मला खूप आवडलात. माझे आपल्यावर पाहताक्षणी प्रेम बसले आहे. माझ्या प्रेमाचा तुम्ही स्वीकार कराल का ?... बदल्यात तुम्ही माझ्यावर प्रेम केलेच पाहिजे असे काहीही नाही....एखादा स्नेही जसा आपल्याला एखादा गुलाब देतो किंवा एखादा मित्र आपल्याला भेटवस्तू देतो तसे मी माझे प्रेम आपल्याला देऊ इच्छितो, तेही कोणत्याही परताव्याशिवाय ! आपण माझे प्रेम घ्याल का ?"

'हसीना'...

१९८० च्या सुमारास अरुण गवळी सुरुवातीच्या काळात रमा नाईकच्या टोळीत सक्रीय होता ज्यायोगे तो दाऊदच्या कन्साईनमेंटला प्रोटेक्शन देई. खटाव मिल्सच्या वांद्यात त्याने हे काम सोडले आणि अमर नाईकची टोळी जॉईन केली. या दरम्यान दाऊदसाठी काम करणारे कोब्रा गॅंगचे म्होरके पारसनाथ पांडे आणि शशी रेशम यांच्या हत्येप्रकरणी त्याला पहिल्यांदा अटक झाली होती. पुढे जोगेश्वरीतील जमिनीच्या वादातून दाऊद आणि रमा नाईक यांच्यात टोळीयुद्धाचा भडका उडाला. यात रमा नाईक मारला गेला आणि अरुण गवळीने त्याचा वसा आपल्या खांद्यावर घेतला. यामुळे चिडलेल्या दाऊदच्या माणसांनी गवळीचा भाऊ पापा(उर्फ किशोर) गवळी याची निर्घृण हत्या केली. गवळीचा जीव तळमळला. याचा सूड घेण्यासाठी त्याने मोठी गेम 'ठोकण्याचा' निर्धार केला आणि अंमलात आणला देखील.

शिल्लक...

गिलटाचे वाळे, चांदीचे पाणी दिलेलं काळपट पैंजण

आणि बेन्टेक्सचे खोटे दागिने.

छिद्रे पडलेल्या, झिरून गेलेल्या, फॉल निसटलेल्या

पदरावरची नक्षी उडालेल्या दोन साड्या.

डागांचे ओघळ दाटून घट्ट झालेले, रंग विटून गेलेले

नाडी तुटायच्या बेतात आलेले परकर.

समोरील बाजूची काही बटनं तुटलेले, काजी फाटून गेलेले,

वीण उसवलेले दोन ब्लाऊज.

एका कॅरीबॅगमधली कधी न घातलेली नवी कोरी पण

ठेवून ठेवून घडीवर झिरून गेलेली अनवट साडी.

गंधाचे जुने डाग असलेला, टवके उडालेला,

पिवळट पडलेला यल्लम्माचा फोटो.

आता वंदू कवीश्वर ...

अंधार होत आलेला आहे आणि तिच्या आठवणींनी व्याकुळ झालेला तो क्षितिजाकडे बघत उभा आहे आणि इतक्यात आकाशीच्या चांदण्यात तिचा चेहरा लुकलुकतो. या कल्पनेवर दिग्गज कवींनी कसे काव्य केले असते याची मी केलेली ही उचापत आहे. या सर्व प्रतिभावंत कवींची त्यासाठी माफी मागतो. या मांडणीत काही चुकले असल्यास दोष मला द्या आणि काही बरे वाटले तर त्याचे श्रेय या दिग्गजांच्या काव्यशैलीस द्या. (मागे काही श्रेष्ठ लेखकांचे अशाच तऱ्हेचे एकसुत्रावर आधारित लेखन केले होते तेंव्हा आपण सर्वांनी दिलेले प्रोत्साहन पाठीशी असल्यामुळे हे दुस्साहस केले आहे..)        

सुरेश भट -
क्षितिजास साक्षुन मी रिता करतो आठवणींचा काजळप्याला
पाहताच तिला चांदण्यात, कैफ अंधारास अल्वार कसा आला !

आईची माया ...

ही हृदयद्रावक कथा आहे शार्लोट जेक्सची जी आपल्या मृत मुलीचे कलेवर घेऊन सोळा दिवस तिच्यासोबतचा प्रत्येक क्षण जिवंत करत राहिली..

बाप...

हव्यास माणसाला अधम बनवतो. सगळी नाती, भावना त्यात चिणून माणूस स्वतःची कबर खांदतो. मरून त्या कबरीत दफन झालं तर किमान सुटका होते पण आपल्या हातून झालेली चूक ध्यानी आली तर राहिलेलं आयुष्य हा जगण्याचा शाप होऊन जातो. प्रत्येक क्षण मृत्यूची आणि पश्चात्तापाची भाकणूक कारत बसावे लागते. एका सत्यघटनेवर आधारलेली ही कथा तुम्हाला नक्कीच झिंझोडून काढेल....

गणित सोशल मीडियाचं !

आपल्या देशात जेंव्हा वर्तमानपत्रे जेंव्हा सुरु झाली तेंव्हाचा काळ आणि आताचा काळ यात इतकं मोठं अंतर पडलं आहे की त्या काळातील काही गोष्टी आता दंतकथाच वाटू लागल्यात. वर्तमानपत्राचा आरंभकाळ त्याच्या प्रकाशनासाठी जितका जिकिरीचा होता त्याहून अधिक दुर्दम्य मेहनतीचा होता. अक्षरांचे खिळे जुळवून हातपाय हलवून चालणारया मुद्रणयंत्रावर त्याची छपाई केली जायची. एकेक वाक्य जुळवावे लागे मग कॉलम, मग सदर आणि मग पृष्ठरचना होई. पुढे जाऊन डीटीपी, ऑफसेट आणि आताची संपूर्णतः डिजिटल प्रिंटींग मशिनरी आली आणि मुद्रण, प्रकाशन सुलभ झालं. याच्या जोडीला मागील दोनतीन दशकात भरमसाठ वृत्तवाहिन्या जगभरात सुरु झाल्या. वर्तमानपत्रेही देशपातळीवर एकाच वेळी प्रकाशित होऊ लागली आणि विविध भाषा, प्रांताच्या वृत्तवाहिन्याही चोवीस तास बातम्या पुरवू लागल्या. माणसं नुसती भंडावून गेली. पण इथे एक क्रांतिकारी बदल एकविसाव्या शतकाच्या प्रारंभी घडला तो म्हणजे इंटरनेटवरून व्यक्त होण्याचा ! पूर्वी वर्तमानपत्रातील, नियतकालिकातील घटना माणूस नुसता वाचायचा. एखादा हौशी वाचक 'वाचकांची पत्रे'मधून आपला विचार कळवायचा. पण याचे एकुणात प्रमाण अत्यंत नगण्य होते. विविध वृत्तवाहिन्यांवरील घडामोडी पाहिल्या जायच्या पण त्यावर आपलं मत काय आहे हे कोणालाही मांडता येत नव्हते. दरम्यान सर्व अग्रगण्य वृत्तपत्रांनी इंटरनेट आवृत्तीपासून ईपेपरचा उपक्रम सुरु केला मग मात्र बातम्यांची लढाई हातघाईवर आली आणि माणसांना यावर व्यक्त होण्याची आत्यंतिक गरज वाटू लागली. गरज ही शोधाची जननी आहे आणि तिचा वेळेवर फायदा घेतला पाहिजे हे आपल्यापेक्षा चतुर असलेल्या पाश्चात्त्यांना अधिक ठाऊक असल्याने त्यांनी जगभरातील लोकांना एकाच प्लॅटफॉर्मवर व्यक्त होता येईल अशी डिजिटल प्रसारमाध्यमं बाजारात आणली. हे माध्यम म्हणजेच सोशल मीडिया!

रेडलाईट एरियातल्या 'बार्बी'चे दुःख....

कुणाच्या दुनियेत कोणती दुःखे असतात याचा अंदाज लावणं कठीण असतं.
श्रीलंका, म्यानमार, बांग्लादेशमार्गे पश्चिम बंगाल आणि तिथून आपल्या देशातील सर्व मेट्रो शहरातल्या वेश्यावस्तीत एक नवं खूळ आलं, वाऱ्याच्या वेगानं पसरलं आणि अनेकांचे कान टवकारले गेले.
आता मेट्रो शहरातून छोट्या शहरातही याची 'कीर्ती' पसरली आहे.
म्हटलं तर याला कायद्याच्या चौकटीत अडकावणे कठीण आहे आणि मनात आणले तर यासाठी जेलची हवा पक्की होऊ शकते. पण मूळ दुखणेच इतके गुंतागुंतीचे आणि जुने होऊन गेलेय की त्याला आता जळवा लागू लागल्या आहेत..