रेडलाइटमधली अर्धीकच्ची झुबेदा
एक हात चौकटीला लावून दाराच्या फळकुटाला टेकून
उभी असते तेव्हा
तिचे टवके उडालेले नेलपेंट आणि
पोपडे उडालेल्या भिंतीचा
लाल-निळ्या रंगाचा शिसारी काँट्रास्ट होतो.
कपचे उडालेली चौकट,
मोडकळीला आलेली कवाडे अन्
त्यावरचे खिळे उचकटलेले भेसूर कडी कोयंडे
मान मोडल्यागत शेजारीच लोंबकळत असतात.
तिच्या थिजलेल्या डोळ्यात
अधाशी पुरुषी चेहऱ्यांची अनेक प्रतिबिंबे दिसतात,
सत्तरीपासून सतरा वर्षापर्यंतची सर्व गिधाडे
घिरट्या घालून जातात
काहीतर चोची मारून घायाळही करून जातात.
झुबेदाला आता सारं सवयीचे झालेय,
वासमाऱ्या फाटक्या गादीवर सकाळी उशीरपर्यंत झोपूनही
तिच्या बरगड्या ठणकतात
रक्ताळलेल्या गालावर उमटलेले अनोळखी दातांचे व्रण तिच्या गावीही नसतात
गुंता झालेल्या केसांचा बुरखंडा तोंडाशी आला तरी
तिला जाग कसली ती येत नाही.
शेजारच्या फळकुटातल्या पुनाम्माचा यार
सकाळीच कुत्र्यागत तिला तुडवत असतो तेव्हाच्या
किंकाळ्यानी जाग झुबेदा जागी होते.
कानतुटक्या कपातून चॉकलेटी वाफाळतं पाणी
ती शून्यात नजर लावून पिते.
सकाळीच टीव्हीवर लागलेला एखादा जुनाट सिनेमा
टक लावून बघत बसते
नश्तावाला अज्जू उप्पीट आणून तिच्यापाशी ठेवतो
अन् तिच्या हाताला हळूच स्पर्शून जातो.
तिचा सकाळचा हा पहिला आणि दिवसभरातला एकमेव अलवार स्पर्श असतो.
शबनमदिदीच्या खोलीत लटकणाऱ्या
ढीगभर देवांच्या हार लागलेल्या तस्बिरींकडे
शून्यवत पाहत ती न्हाणीत जाते
कवाड पूर्ण न लावताच उघडी होते
झाकायचं काय आणि कशासाठी असा तिचा रोकडा सवाल असतो!
हाती लागेल ते अंगाला गुंडाळून
ती पुन्हा त्या फाटक्या गादीवर येऊन पडते.
रंग विटून गेलेल्या छताकडे बघताबघता तिच्या डोळ्यांचा बर्फ होतो
“अरी ओ झुबी, बैहरी हो गई क्या तेरा गिऱ्हाक आया है” -
तिची जेंव्हा तंद्री लागते तेंव्हाच तिला ही 'हाक' येते
अन ती यंत्रवत आरशापुढे उभी राहते, नटमोगरी होते.
दुपारचे घास खाण्याआधी कोणीतरी येऊन तिला कुस्करून जातो
अन ती तशीच ओशट अंगाने बसल्या जागी जेवते
कांताबाईने बनवलेल्या कसल्यातरी टमाटयाच्या रश्शात
यंत्रवत बोटं बुडवत बसते.
चुन्नी दुपारी तिच्या मोकळ्या पाठीवरून
मायेने हात फिरवत सांगत असते,
“साईडवाली मरीनाला तिचा नवरा पुन्हा इथंच सोडून गेला
अन पुलिस येऊन मायाला घेऊन पेशगी म्हणून घेऊन गेले !
देख झुबी मर्दका भरोसा ना कर,
दुनियाका सबसे कमीना जानवर मर्द है !”
चुन्नीचं लॉजिक सुरूच असतं...
आस्ते कदम पडक्या तोंडाने,
मयताचं सामान घेऊन यावं तशी सांज
झुबेदाच्या पुढ्यात येऊन व्याकुळ होऊन उमलत जाते,
पुन्हा एकदा तिची अंघोळ होते, वेणीफणी - आरसा होतो,
चरबटलेल्या केसांवर मख्ख मोगरा डूख धरून बसतो !
भयाण गल्ल्यांमधले
पिवळे लाईट एव्हाना धगाटून गेलेले असतात,
ओघळलेल्या डोळ्यांनी वखवखल्या नजरा इकडून तिकडे फिरू लागतात.
सिगारेटी फुंकल्याने ओठ डांबरागत काळे राठ झालेले अधम
कोवळ्या पाकळ्या शोधत फिरत असतात
अवजड ,वेडावाकडा, खडबडीत देह कपड्यात लपवून
लुसलुशीत मऊ मांसल देह हुडकत असतात
लूत भरलेले लेंडाचे गाडगे तोंडात धरावे तसे
आपलाच माव्याचा थुंका गिळत फिरत असतात!
धुरकटलेल्या खिन्न भकास उजेडात
झुबेदा रोज अशीच दाराशी उभी असते.
चटावलेल्या जिभा आत येत राहतात, बाहेर जात राहतात,
उंबऱ्यावरच्या लाकडावर
हागीमुतीने भरलेल्या चपला घासत जातयेत राहतात.
तिच्याकडे येताना खिशातल्या पाकीटातील देवांच्या तसबिरींनाही
ते आपल्यासवे घेऊन येतात,
नागवे होतात. मग त्यांच्यातले दैत्य उफाळत राहतात,
चिंधाडलेल्या काटकुळ्या अंगावर
आपलं बरबटलेलं शरीर घुसळत राहतात ...
झुबेदाच्या कातळलेल्या कमनीय देहाच्या प्रत्येक परिच्छेदावर
गीता, कुराण अन बायबलसह
सर्वच धर्मग्रंथाच्या शब्दांचे अगणित वळ उठतात.
विस्कटलेली रात्र फुटक्या चंद्राला भगभग्त्या बल्बमध्ये
रोज असंच बंदिस्त करून जात असते,
तेव्हाच काळ्याकभिन्न आभाळातल्या चांदण्याचं बेट
तिच्या लुगड्यात उजेड शोधायला येतं
अन कोनाड्यात बसून कण्हत राहतं !
झुबेदाला देवांचीही शिसारी आहे पण तिला दानवांचा रागही नाही,
तिचे लॉजिकच वेगळे आहे !
तिला कुणाचा राग येत नाही,
लोभ नाही, प्रेम नाही. काही नाही.
तिच्या कानातलं शिसं
आतां काहीही ऐकलं तरी तापत नाही,
तिच्या डोळ्याला पाणीही येत नाही.
मुडद्याचे आयुष्य जगता जगता
कधी कधी ती जुन्या बचपनच्या गोष्टी सांगते,
अब्बू कसा इथं सोडून गेला अन्
दाल्ला पैसे घेऊन कसे पळून गेला ते सारं सारं सांगत राहते,
इथली घरे म्हणजे
चिरे निखळलेली, भडक रंगातली जिवंत स्त्रियांची थडगीच !
यातल्याच एका थडग्यात राहणारी झुबेदा
जास्तीची पिल्यावर जे सांगते
ते एखाद्या फिलॉसॉफरपेक्षा भारी वाटते,
तिच्या मेंदूतल्या मुंग्या
माझ्या शब्दशाईत कधी उतरतात काही समजत नाही !
मात्र माझ्याही पुरुषत्वाची तेव्हा मला लाज वाटत राहते...!
- समीर गायकवाड
वास्तव
उत्तर द्याहटवा